TỨ CHÁNH CẦN (Bậc Chánh Thiện)

TỨ CHÁNH CẦN

I. Định nghĩa:
Tứ chánh cần là 4 phép siêng năng tu học, hợp với chánh đạo còn gọi là Tứ chánh đoạn, Tứ như đoạn, Tứ ý đoạn, Tứ đoạn, Tứ chính thắng, đó là:
– Tinh tấn ngăn ngừa những điều ác chưa sanh.
– Tinh tấn đoạn trừ những điều ác đã sanh.
– Tinh tấn phát sinh những điều thiện chưa sanh.
– Tinh tấn phát triển những điều thiện đã phát sinh.

II. Hành tướng của Tứ chánh cần:

Tinh tấn ngăn ngừa những điều ác chưa sanh.

Muốn ngăn ngừa, tâm phải luôn tỉnh táo, thanh tịnh có được như vậy mới để tâm suy xét đến hậu quả của việc mà mình đang làm để tránh xa. Người mê chỉ thấy quả khi đang gánh chịu, người tỉnh giác quán thấy quả khi chưa làm. “Bồ Tát sợ nhân, chúng sanh sợ quả”.

Tinh tấn đoạn trừ những điều ác đã sanh.

Phật dạy: chúng sanh hữu tình động thân cất bước thì không thể không mang tội, nhưng vấn đề là làm sao phải biết ăn năn, sám hối để đoạn trừ mới là quan trọng; việc tu như vấn đề quét rác, lau gương vậy. Chúng ta không thể để một lúc nào xao lãng. Có như thế chúng ta mới có thể đoạn trừ những điều ác đã sanh.

Tinh tấn phát sinh những điều thiện chưa sanh

Hằng ngày chúng ta luôn bề bộn công việc, khiến tâm trí luôn vọng động nên việc ác dễ sanh, việc thiện khó có thể hiện hữu. Vì thế trong từng ngôn ngữ, hành động chúng ta phải cố gắng thực hiện điều thiện. Ngôn ngữ hành động nhẹ nhàng mang tính nhân đạo hợp lý. Mỗi khi móng tâm làm việc thiện nên làm ngay đừng chần chừ. Ngạn ngữ Pháp có câu: “Địa ngục lót đầy những dự tính tốt”.

4. Tinh tấn phát triển những điều thiện đã phát sinh.
Những hành động đã phát sinh là thiện, chúng ta đừng cho đó là đủ mà phải tiếp tục phát huy cố gắng làm thêm nữa. “Đừng thấy điều ác nhỏ mà làm, đừng thấy điều thiện nhỏ mà không làm”.
Chúng ta luôn phát triển điều thiện nhỏ, lâu ngày tích tụ điều thiện lớn. Chúng ta không sát sanh, không trộm cắp là điều thiện nhưng chúng ta phải biết phóng sanh bố thí để tăng trưởng điều thiện….
Phải làm cho thuần thục thành thói quen để mỗi ý nghĩ lời nói và việc làm vừa khởi lên là thiện.

III. Kết luận:
Tứ chánh cần là 4 phép siêng năng chân chính trong công cuộc diệt trừ tội ác và phát triển điều thiện. Nó bao gồm tất cả những quy điều căn bản về đạo đức, luân lý, lối sống của các tôn giáo chân chính.
Nếu chúng ta quyết tâm tinh tấn làm bốn điều nêu trên thì chắc chắn sẽ được mọi người xung quanh yêu mến, trí tuệ tăng trưởng, quả vị thánh hiền gần kề…

CÂU HỎI ÔN TẬP
1. Thế nào là Tứ chánh cần ?
2. 37 phẩm trợ đạo là một bộ phận của Tứ chánh cần, đúng hay sai ?
3. Nêu 4 thí dụ về mỗi hành tướng của Tứ chánh cần.