GÓC VƯỜN LAM: GIA ĐÌNH PHẬT TỬ HIỆN NAY, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Huynh trưởng cấp Dũng Tâm giới PHAN NGỌC THẢO Trưởng Phân ban GĐPT Trung ương GHPGVN

Kính thưa quý độc giả, quý Anh Chị Lam viên gần xa.

Ban biên tập Website Giadinhphattu.VN vừa nhận được bài viết chuyên mục Góc vườn Lam của Huynh trưởng cấp Dũng Tâm Giới Phan Ngọc Thảo – Trưởng Phân ban GĐPT Trung ương với tiêu đề: “Gia đình Phật tử hiện nay, thực trạng và giải pháp”. Tiểu ban Truyền thông Thông tin Phân ban GĐPT Trung ương xin đăng tải để quý độc giả cùng quý ACE Lam viên tham khảo.

Tâm Thường Trần Khanh

GIA ĐÌNH PHẬT TỬ HIỆN NAY, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP

Huynh trưởng cấp Dũng Tâm giới PHAN NGỌC THẢO

Trưởng Phân ban GĐPT Trung ương GHPGVN

Kính thưa chư  vị. Kính thưa quý anh chị trưởng.

Đến thời điểm này, tổ chức Gia đình Phật tử được xã hội đánh giá là một tổ chức sinh hoạt tu học hiệu quả, nội hàm giáo dục sâu sắc, góp phần lợi lạc cho xã hội, đem lại niềm an vui cho đời.

Là một người trong cuộc, vui buồn cùng màu Lam thân thương gần 70 năm, chúng tôi mong ước khi đọc bài viết nầy, anh chị sẽ thấy hình ảnh của đơn vị mình, huyện thành mình, tỉnh mình, để từ đó chúng ta có hướng giải quyết bài toán khó của việc duy trì và phát triển GĐPT hiện nay trong một đất nước đang phát triển và nhiều thách thức.

Người viết bài nầy xin trình bày quan điểm của mình với ước mong GĐPT luôn luôn là một tổ chức áp dụng Ngũ minh pháp trong việc tu học …. Theo lộ trình Giới – Định – Tuệ.

  1. MỞ ĐẦU

Từ Đại hội lần thứ I năm 1951, Gia đình Phật hóa phổ đổi tên thành Gia đình Phật tử, tổ chức áo Lam đã không ngừng phát triển và trở thành một tổ chức giáo dục thanh thiếu niên của Giáo hội Phật giáo Việt Nam uy tín nhất trước 1975. Mặc dù có nhiều ngoại chướng nhưng tinh thần vô ngã vị tha mà người Phật tử tu học trên tinh thần “Tứ chúng đồng tu” có kết quả đáng trân trọng. Về tổ chức GĐPT, trong suốt 24 năm tồn tại chưa hề bị phân hóa. Sau ngày 30/4/1975, đất nước thống nhất… thì niềm vui và nỗi lo đan xen vào từng gia đình, từng cá nhân, từng tổ chức như một quy luật nghiệt ngã sau chiến tranh…. GĐPT là một bộ phận của cộng đồng xã hội cũng phải chịu ảnh hưởng sâu sắc. Tổ chức GĐPT gặp quá nhiều chướng duyên từ năm 1975 đến 1992 về vấn đề pháp lý. Mặc dù năm 1981, GHPGVN  ra đời nhưng mãi đến Đại hội kỳ III (1992-1997), Giáo hội mới ra các văn bản đề cập đến việc sinh hoạt của GĐPT. Và kể từ Đại kỳ IV (1997-2002) tổ chức GĐPT chính thức được công nhận, Phân ban GĐPT TW được thành lập (1998). Hiện nay cả nước đã có gần 40 tinh thành có GĐPT đang sinh hoạt tu học với số lượng gần 100.000 Huynh trưởng và Đoàn sinh.

  1. THỰC TRẠNG GĐPT HIỆN NAY
  2. Thuận duyên

– GĐPT sinh hoạt, tu học trong lòng GHPGVN, được Giáo hội quan tâm.

– Tổ chức GĐPT tự hào về Chư tôn đức, tiền bối hữu công, người anh sáng lập, xây dựng nên như Bác Tâm Minh Lê Đình Thám, Hòa thượng Thích Minh Châu, anh Nguyên Hùng Võ Đình Cường, chị Tâm Chánh Hoàng Thị Kim Cúc, anh Tâm Bửu Tống Hồ Cầm, anh Như Tâm Nguyễn Khắc Từ….

– Trong quá khứ cũng như hiện tại, GĐPT luôn góp phần đem lại niềm vui cho đời và làm vơi đi nỗi đau nhân thế nên được Chư Tôn Đức, tín đồ Phật tử giúp đỡ, được quần chúng kính trọng.

  1. Những khó khăn, trở ngại
  2. Tại đơn vị GĐPT cơ sở, huyện, thành
  3. Thiếu Huynh trưởng cầm đoàn

Huynh trưởng lớn tuổi thì lực bất tòng tâm, cá biệt có anh chị sống lâu lên lão làng, xem thường, thiếu tin tưởng vào đội ngũ huynh trưởng trẻ và hay hờn dỗi với cấp trên. Huynh trưởng trẻ đã kinh qua trại huấn luyện đào tạo (Lộc Uyển, A Dục) thì vào đại học, cao đẳng, học nghề, khi đã ra trường thì phải lo tìm công ăn việc làm ở các thành phố lớn không còn điều kiện trở về quê hương, tâm chưa an để lo nghĩ về tổ chức.

  1. Nguồn quỹ hoạt động rất hạn hẹp

Huynh trưởng tại đơn vị phải tự thân vận động nguồn quỹ để trang trải; đời sống của Huynh trưởng đa số đều khó khăn, thiếu thốn.

  1. Có nơi, có lúc GĐPT chưa được chư vị Trụ trì, Ban hộ tự nhiệt tình hổ trợ.

Thậm chí  xảy ra bất hòa; một số đạo hữu không mấy thiết tha, ưu ái với đơn vị GĐPT và Đoàn sinh thì bị hụt hẫng hoang mang, việc sinh hoạt trì trệ. Đoàn sinh thưa dần, việc triển khai chương trình tu học cho các bậc học không thực hiện được một cách trọn vẹn.

  1. Có nơi sự sinh hoạt GĐPT thiếu sinh khí

Khi mới tái sinh hoạt thì số lượng Đoàn sinh khá đông đảo nhưng được một thời gian, các em thấy chán vì sinh hoạt đơn điệu, không thực sự lôi cuốn hấp dẫn do nhiều nguyên nhân chủ quan như Ban Huynh trưởng không phân công cụ thể cho từng Huynh trưởng phụ trách và nhiều Huynh trưởng lại quá dễ dãi với chính bản thân mình, thiếu tinh thần trách nhiệm, lý tưởng phục vụ của người Huynh trưởng mờ nhạt, Ban Huynh trưởng nhiều nơi mất đoàn kết, Huynh trưởng và phụ huynh Đoàn sinh chưa có mối quan hệ gắn bó mật thiết; thu chi tài chánh thiếu minh bạch, nguồn quỹ nhiều đơn vị không được quản lý chặt chẽ, có nơi mạnh ai nấy mượn khi có việc cần chi tiêu thì không thu hồi được.

  1. Sự ảnh hưởng của việc học thêm tràn lan

Việc học thêm tràn lan cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc sinh hoạt của Đoàn sinh.

  1. Một số ủy viên đại diện chưa phát huy hết năng lực hoạt động

Một số Phân ban, Ban điều hành GĐPT cấp huyện, thị xã, thành phố chưa phát huy hết năng lực hoạt động, thiếu năng động, sáng tạo, chưa mạnh dạn đổi mới phương thức sinh hoạt bằng các hình thức như Hội thi giao lưu Phật pháp – Hoạt động thanh niên – Văn nghệ – Hoạt động xã hội, tổ chức thăm viếng sinh hoạt giao lưu luân phiên liên Gia đình các đơn vị liền kề v.v… nhằm tạo khí thế thi đua sôi nổi giữa các đơn vị.

  1. Tại một số Ban Hướng dẫn Phân Ban GĐPT các tỉnh, thành
  2. Tiêu chí thi đua, đánh giá cụ thể chưa có

Chưa có tiêu chí thi đua cụ thể cho các đơn vị nên việc đánh giá thi đua theo cảm tính, thiếu khách quan chính xác, chưa tạo được động lực thúc đẩy phong trào thi đua sinh hoạt tu học giữa các đơn vị trong tỉnh, thành.

  1. Công tác tham sát, thăm viếng các đơn vị cơ sở chưa được đặt nặng

Chưa đặt nặng công tác tham sát, thăm viếng đột xuất nhằm động viên khuyến tấn các đơn vị làm tốt đồng thời điều chỉnh, uốn nắn, hỗ trợ, hướng dẫn các đơn vị thực hiện chưa tốt để từng bước đi vào quy cũ ổn định.

  1. Năng lực một số ủy viên BHD Phân ban còn hạn chế

Các ủy viên chuyên môn, chuyên ngành còn hạn chế về nhiều mặt, chưa mạnh dạn tham mưu để đề xuất cụ thể về công việc có liên quan.

  1. Phê bình, kiểm thảo từng thành viên trong BHD Phân ban có nơi chưa được duy trì thường xuyên

Chưa mạnh dạn tổ chức phê bình, kiểm thảo từng thành viên trong BHD phân ban trước khi tổ chức Hội nghị tổng kết hàng năm.

  1. Chưa quan tâm đến việc tu tập tự thân cho mỗi Huynh trưởng
  2. ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP
  3. Tại đơn vị GĐPT cơ sở
  4. Cách ứng xử

GĐPT là một bộ phận trong Tứ chúng đồng tu, Huynh trưởng, Đoàn sinh là con em của đạo hữu. Do vậy, chúng ta phải tâm nguyện “trọng Pháp kính Tăng là điều lành tối thượng”. Ban Huynh  trưởng cần tạo mối quan hệ tốt đẹp với Ban Hộ tự, Ban Hộ trì Tam Bảo, Chư Tăng, Ni Trụ trì hoặc thủ tự tạm thời, tuyệt đối không đối đầu, gây bất hòa. Cụ thể là:

  1. Tham gia các Phật sự của nhà chùa, các ngày lễ trọng: Phật Đản, Vu Lan.
  2. Báo cáo chương trình sinh hoạt hàng quý, năm cho Ban hộ tự, Sư Trụ trì xin phép khi tổ chức các công tác Phật sự đột xuất không nằm trong chương trình đã đăng ký.
  3. Việc cung dưỡng, cúng dường Tăng, Ni trụ trì là bổn phận của người Phật tử trong đó có chúng ta.

Ngoài ra, trong quá trình sinh hoạt tại cơ sở nếu có gì vướng mắc thì Gia trưởng hoặc Liên đoàn trưởng có trách nhiệm trực tiếp gặp Thường trực Ban Hướng dẫn Phân ban GĐPT tỉnh trình bày để có hướng giải quyết.

  1. Về con người
  2. Mỗi huynh trưởng phải tu học tự thân (sắp xếp hàng ngày có khóa lễ trước bàn Phật tại gia đình), luôn hành trì giới luật, thân giáo là bài học không lời.
  3. Ban Huynh trưởng gồm nhiều thế hệ biết tôn trọng nhau, biết học hỏi lẫn nhau, sắp xếp công việc phù hợp với năng lực và phẩm hạnh từng người.
  4. Sáu phép hòa kỉnh và ái ngữ là việc tu học thường xuyên của người Huynh trưởng
  5. Tổ chức sinh hoạt, tu học
  6. Tùy theo điều kiện của từng đơn vị, nên quy định giờ sinh hoạt cho phù hợp nhưng phải đủ thời gian (thời gian cụ thể tuỳ theo từng ngành bao gồm lễ Phật, lễ Đoàn, tu học và sinh hoạt vòng tròn).
  7. Lên lịch học tập và Huynh trưởng hướng dẫn cụ thể (về Phật pháp có thể mời Sư trụ trì, nhưng nội dung truyền đạt phải bám sát vào chương trình, tài liệu hiện hành của BHD Phân ban Trung ương. Nên vận dụng giáo án của cố Huynh trưởng cấp Dũng Minh Kim Quach Văn Thành)
  8. Cần tạo điều kiện trang bị cho Đoàn sinh tài liệu bậc học, kèm theo sổ tay ghi chép. Huynh trưởng vận dụng sổ tay Huynh trưởng, tài liệu bậc học, tài liệu tham khảo soạn các câu hỏi ngắn sát chủ đề để hướng dẫn các em, tránh tình trạng đọc chép, nhồi nhét kiến thức. Vị trí học tập cần thay đổi qua từng môn học, cần có các hoạt động chống sự uể oải, nhàm chán sau mỗi môn học (các trò chơi nhỏ, các bài hát ngắn, sử dụng kiến thức vi tính, điện thoại linh hoạt và luôn nhớ rằng anh chị trưởng là người hướng dẫn chứ không phải thầy cô giáo)
  9. Duy trì và phát triển tổ chức
  10. Tổ chức tốt việc sinh hoạt tu học là yếu tố hàng đầu duy trì sức sống của một GĐPT.
  11. Tài chánh phân minh, tình cảm nam nữ trong sáng, biết kính trên nhường dưới là yếu tố quan trọng duy trì sự phát triển bền vững của một GĐPT. Tổ chức phê bình kiểm thảo thường xuyên, mỗi Huynh trưởng tự đánh giá lại mình (phản quang tự kỉ) tiến tu để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của từng Huynh trưởng.
  12. Cần duy trì thường xuyên việc liên lạc và thăm viếng phụ huynh đoàn sinh. Các hoạt động trong các dịp lễ, hội trại , văn nghệ, mừng chu niên, Ban Huynh trưởng cũng nên mời phụ huynh về tham dự cùng đơn vị Gia đình để tạo mối thân tình cần thiết cho sự phát triển của đơn vị.
  13. Ban Huynh trưởng nên mời một số Đạo hữu và các nhà mạnh thường quân có cảm tình với tổ chức GĐPT để hình thành Ban bảo trợ GĐPT cơ sở, để được trợ duyên, giúp đỡ về vật chất và tinh thần, tạo đà phát triển vững mạnh cho đơn vị.
  14. Ngoài thời gian hội họp Huynh trưởng định kỳ, Ban Huynh trưởng cần phải tổ chức nhiều đợt tập huấn bồi dưỡng những chuyên đề cần thiết cho huynh trưởng (kỹ năng cầm đoàn, kỹ năng quản trò, phương pháp hướng dẫn đề tài Phật pháp, HĐTN… (có thể mời Huynh trưởng chuyên môn của GĐPT huyện, thị xã, thành phố hoặc của BHD tỉnh).
  15. Hoạt động xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái
  16. Hàng tuần, sau buổi lễ Đoàn, Huynh trưởng trực nên dành thời gian trao đổi, khơi gợi hạnh từ bi của người con Phật, nhắc nhở, động viên các em biết làm từ thiện, mỗi GĐPT nên có chuẩn bị sẵn con heo đất hoặc bùng binh việc thiện để các em đóng góp những đồng tiền lẻ tiết kiệm được trong tuần. Hàng quý, Ban Huynh trưởng tổ chức tổng kết và lựa chọn hoàn cảnh đối tượng để hỗ trợ, giúp đỡ.
  17. Hàng tuần, phân công các em quét rác khu vực chùa, hàng tháng cả đơn vị Gia đình làm tổng vệ sinh khu vực xung quanh chùa, thỉnh thoảng đơn vị Gia đình cũng nên tổ chức các buổi làm sạch vệ sinh môi trường nơi công cộng tại địa bàn đơn vị đang sinh hoạt.
  18. Tại huyện, thị xã, thành phố (trực thuộc tỉnh)
  19. Cần phải hình thành Ban điều hành hoặc Phân ban GĐPT tại huyện, thị xã, thành phố, phân công cụ thể nhiệm vụ từng thành viên.
  20. Tổ chức họp định kỳ: đưa ra kế hoạch sinh hoạt phù hợp với lịch sinh hoạt của các đơn vị cơ sở. Chú ý việc tu Bát quan trai định kỳ cho Huynh trưởng và đoàn sinh ngành Thanh, ngành Thiếu, tổ chức các buổi giao lưu luân phiên Gia đình có chủ đề và nội dung súc tích, hấp dẫn. Chủ động tổ chức các bậc học Kiên, Trì, tổ chức thi vượt bậc cho Đoàn sinh, tổ chức trại họp bạn, huấn luyện theo phân cấp.
  21. Thành lập tổ bồi dưỡng kỹ năng sinh hoạt, tu học để hỗ trợ, giúp đỡ cho các đơn vị trực thuộc khi có yêu cầu.
  22. Vận động đoàn viên tham gia công tác xã hội, công tác bảo vệ môi trường sinh thái.

III. Tại Ban Hướng Dẫn Phân Ban GĐPT tỉnh, thành phố (trực thuộc TW)

  1. Chương trình kế hoạch: – Yêu cầu các Ủy viên chuyên môn, chuyên ngành đề xuất kế hoạch phần việc trong năm của bộ phận mình có tính khả thi.

– Thường trực BHD Phân ban xây dựng kế hoạch tổng thể cả năm có tính khả thi.

  1. Hội nghị

– Các kỳ hội nghị sau đây không thể thiếu như Tổng kết năm, phương hướng hoạt động cần điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.

– Phải dành thời gian báo cáo ngắn gọn của các huyện, thị xã, thành phố và phản ảnh của đại biểu.

– Xin lưu ý trong hội nghị tổng kết năm việc báo cáo tài chánh phải rõ ràng, phân minh.

– Toàn Phân ban họp 3 tháng 1 lần ngoại trừ họp đột xuất. Thường trực BHD mỗi tháng họp 1 lần không kể các lần họp đột xuất.

  1. Tham sát, thăm viếng

Thăm viếng theo định kỳ hoặc đột xuất mỗi đơn vị Gia đình ít nhất 1 lần/năm (góp ý xây dựng, kiểm tra từng phần việc, kiểm tra đột xuất, kiểm tra theo yêu cầu).

  1. Tổ chức các bậc học, các kỳ trại huấn luyện, học tập và các công tác khác

Ban điều hành các bậc học Kiên, Trì, Định điều hành và tổ chức tốt việc tu học cũng như kiểm tra, khảo sát và thi kết khóa các bậc học cho học viên.

– Tổ chức các trại huấn luyện A Dục, Huyền Trang theo sát giáo trình đã được biên soạn, thời gian tập trung tại đất trại có thể linh động cho phù hợp với điều kiện hiện nay nhưng phải đảm bảo đủ chương trình, cần tạo điều kiện để Huynh trưởng trại sinh đi thực tập một số chuyên đề tại vài đơn vị GĐPT cơ sở.

– Trại Lộc Uyển (Huynh trưởng sơ cấp) vô cùng quan trọng, do đó không thể tổ chức hời hợt, Ban Hướng dẫn Phân ban GĐPT tỉnh có thể tổ chức trực tiếp hoặc tổ chức liên huyện, thành phố. Thành phần Ban Quản trại và Ban Giảng huấn phải được BHD chọn lựa và ra quyết định thành lập.

– Trại A Nô Ma – NI Liên, Tuyết Sơn GĐPT cấp huyện, thị xã, thành phố tổ chức thực hiện

– Duy trì thường xuyên công tác tập huấn, bồi dưỡng Huynh trưởng (kỹ năng cầm đoàn, hướng dẫn cách soạn, cách hướng dẫn Đoàn sinh theo tài liệu).

– Tạo nguồn quỹ khuyến học, từ thiện để tổ chức cấp phát học bổng hàng năm cho Đoàn sinh các GĐPT trong tỉnh, kịp thời hỗ trợ giúp đỡ cho Đoàn viên nghèo, thiếu may mắn trong cuộc sống.

– Vận động Huynh trưởng và Đoàn sinh ngành Thiếu có đủ điều kiện tham gia công tác hiến máu nhân đạo.

– Tổ chức liên hoan văn nghệ cúng dường các ngày đại lễ Phật Đản, Vu Lan.

– Thực hiện các công tác Phật sự quan trọng của Giáo hội giao phó.

– Tạo sự cảm thông, đồng thuận của Chư Tôn giáo phẩm của Ban Trị sự Phật giáo tỉnh về tổ chức GĐPT. Về vấn đề này xin được đề xuất mấy ý kiến như sau:

+ Mỗi thành viên BHD làm gương về sự trọng pháp kính Tăng.

+ Khéo léo trong việc đề xuất giải quyết những vướng mắc ở cấp cơ sở.

+ BHD tổ chức lễ tri ân Chư Tôn đức, cúng dường trai Tăng (Lễ cầu siêu, hiệp kỵ), lễ dâng y (Lễ Vu lan)…

+ Bộ phận Văn phòng BHD Phân ban gởi số liệu báo cáo và các ý kiến thỉnh thị, đề xuất cho Văn phòng Ban Trị sự GHPGVN cấp tỉnh – Văn phòng BHD Phân ban GĐPT Trung ương đúng thời gian quy định để tổng hợp đưa vào báo cáo sơ kết, tổng kết.

5.Thực hiện nghiêm túc sự các chủ trương, các công tác Phật sự của BHD Phân ban GĐPT Trung ương.

  1. KẾT LUẬN

Thưa chư vị, cùng quý anh chị và các em Nhà Lam !

Một GĐPT vững mạnh khi có đội ngũ Huynh trưởng đoàn kết, mỗi thành viên đều có học, có tu, biết nhịn trên nhường dưới, xem nặng cái chung (Gia đình Phật Tử) nhẹ cái riêng (bản thân) biết nhận cái sai, biết tha thứ.

Một huyện, thành khá, tốt, khi Phân ban, Ban điều hành GĐPT huyện, thị xã, thành phố có kế hoạch theo dõi động viên, giúp đỡ các Gia đình trong tinh thần vô ngã  vị tha…

Một Ban Hướng dẫn Phân ban GĐPT tỉnh, thành phố vững mạnh khi thực hiện trọn vẹn kế hoạch toàn năm và các thành viên làm việc đều tay trên tinh thần đoàn kết, hòa hợp, chấp hành tốt chỉ đạo của cấp trên.

Yếu tố con người quyết định sự tồn vong của một tổ chức, ước mong mỗi chúng ta vì màu Lam thân yêu mà đối xử với nhau trong tình huynh đệ của một GIA ĐÌNH được nuôi dưỡng bởi các chất liệu  TỪ-BI-HỶ-XẢ.

Xin hãy suy gẫm lời dạy của Thiền sư Hoằng Nhất

« Nóng giận là bản tính,

Tĩnh lặng là bản lĩnh »

Mùa giỗ Tổ Hùng Vương  năm Quý Mão

24/4/2023 . thao.phanngoc@gail.com

ĐT  0919462898

 

Để lại một trả lời

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố.