ƯỚC ĐẠC (Bậc Trung Thiện) KHOẢNG CÁCH VÀ CHIỀU CAO

Trong thực tế có lúc cần biết chiều dài của một vật, khoảng cách giữa hai vật, độ sâu, độ cao nhưng thiếu dụng cụ đo đạc hoặc không thể tiến hành đo đạc trực tiếp được đã gây cho ta nhiều lúng túng trong ước đoán. Kỹ năng Ước đạc, ước lượng sẽ giúp chúng ta lúc này.
Ước đạc là gì?– Ước đạc là dùng những dụng cụ thô sơ và bằng phương pháp hình học để đo đạc một vật thể có thật nào đó trong thực tế và nhận được kết quả tương đối chính xác (tùy thuộc chất lượng đo đạc của người thực hiện), sai số không quá 10%.
– Để có được kỹ năng ước đạc tương đối chính xác nhất thì đòi hỏi các bạn phải tập luyện thường xuyên. Điều này sẽ giúp cho các bạn sẽ quen mắt, quen tay và kỹ năng ước đạt nhạy bén hơn.
– Trước khi bạn thực hành ước đạc thì bạn phải biết thật rõ các số đo cá nhân.
Các số đo cá nhân như:

– Chiều cao của mình từ chân đến đầu, đến mắt, đến vai,…
– Chiều dài một sải tay, 1 cánh tay, 1 gang tay, một ngón tay,… (Lưu ý chiều dài sải tay của một người bằng chiều cao của người đó)
– Chiều dài 1 gang chân, 1 bước chân thường, 1 bước chân sải, 1 bước nhảy, 1 bước chạy,…

I. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP ƯỚC ĐẠC THÔNG DỤNG:

1. ƯỚC ĐẠC KHOẢNG CÁCH: 
a) Luyện tập phương pháp bước đôi:

• Tập đi nhiều lần trong một khoảng cách ấn định (100m), cứ 2 bước đếm 1 lần.
• Sau khi bước trung bình và đều qua nhiều lần, chúng ta ghi nhận số bước có nhiều lần trùng với nhau.
• Lấy 100m chia cho số bước chúng ta sẽ có đáp số.

Ví dụ: Lần 1 đo được 66 bước đôi; lần 2 đo được 67 bước đôi; lần 3 đo được 65 bước đôi, lần 4 đi được 66 bước đôi. Vậy số bước đôi trung bình là 264: 4 = 66. Chiều dài bước đôi là 100m : 66 = 1m55.
Áp dụng: Dùng phương pháp bước đôi ước lượng chiều dài, chiều rộng khu đất để giúp việc tổ chức kỳ trại.
b) Phương pháp bằng mắt thường:
Khi ước đạc khoảng cách bằng mắt thường (không cận thị, viễn thị, loạn thị). Trong trường hợp thời tiết tốt không có sương mù, phải đầy đủ ánh sáng, chúng ta có thể thấy:

• Đồ vật trông có vẻ gần hơn thực tế khi quan sát bằng mắt:

– Vào lúc trời trông sáng.
– Khi mặt trời ở phía sau lưng.
– Qua một khoảng cách có nước.
– Qua một thung lũng.
– Qua một dãi tuyết.
– Trên cánh đồng.
– Qua núi đồi trập trùng.
– Trên một đường tuyến ở phía chân trời.

• Đồ vật trông có vẻ xa hơn thực tế khi:

– Khi nhìn ở tư thế quỳ hay nằm.
– Người mà ta nhìn cũng quỳ.
– Đồ vật có cùng màu với bối cảnh.
– Được nhìn trong ngày sương mù, ảm đạm.
– Nhìn dọc theo một con phố hay một đại lộ.
– Có quầng hơi nước do sức nóng gây nên.
c) Phương pháp dùng vận tốc của âm thanh:
Chúng ta biết rằng, cứ mỗi giây âm thanh truyền đi với vận tốc 330m/s. Muốn tính khoảng cách từ chỗ phát ra tiếng động đến chỗ ta đứng (với điều kiện ta phải thấy được nơi phát ra tiếng động):
– Chúng ta tính từ lúc phát ra tiếng động (dưới các hình thức: sấm, chớp, bắn súng…) cho đến lúc chúng ta nghe được tiếng động là bao nhiêu giây. Ta lấy số giây đó nhân với 330m/s là ra khoảng cách.
– Muốn tính số giây ta tập đếm: Ba trăm lẻ một, ba trăm lẻ hai… (301, 302,…).
Ví dụ: Khi thấy ánh sáng của sấm chớp lên, ta bắt đầu đếm: 301, 302, 303… đến 309 thì nghe tiếng sấm nổ. Ta tính 330m/s x 9 = 2.970 m.
Vậy sấm chớp cách xa ta khoảng 3 km.